Derwael beseft als geen ander hoe belangrijk het is om te focussen op factoren die je zelf kan controleren. Daarom lijkt ze in haar eigen cocon te leven tijdens belangrijke toernooien. Ze zondert zich zo veel mogelijk af van de rest van de competitie door bijvoorbeeld de zaal uit te wandelen wanneer andere finalisten turnen of door in dit geval simpelweg niet te kijken. Dat is slim: zo voorkomt ze dat ze emotioneel beïnvloed raakt door de prestaties van andere atleten. Het maakt immers niet uit hoe de anderen turnen, zij wil zich focussen op haar eigen proces en eigen oefening.
Tijdens momenten van druk en stress is het belangrijk om vast te houden aan routines die een gevoel van controle geven. Zo laat je je niet afleiden door oncontroleerbare factoren en voorkom je dat je emotionele brein doemscenario’s uitdenkt, of je zelf begint te rekenen. Coach Marjorie Heuls houdt er zo haar eigen technieken op na. Zij verscheen op de spelen met een poppetje van Link uit Zelda en een armbandje, allebei afkomstig van haar kinderen. Dat dergelijke amuletten de eindstand kunnen beïnvloeden is bijgeloof, maar het bijgeloof zorgt er wel voor dat de coach zich sterk kan houden wanneer Derwael haar het meest nodig heeft.
Cirkel van controle
Het is altijd een goede zaak om een moment van druk te benaderen vanuit je eigen cirkel van controle. Omarm wat je zelf kan beïnvloeden, en kijk van daaruit naar buiten. Zo groeit het gevoel van controle en belemmer je je prehistorische brein om uit reflex naar gevaren te zoeken. Pak je het omgekeerd aan en analyseer je vanuit de enorme oncontroleerbare context van bijvoorbeeld een turnkampioenschap je eigen rol, dan voel je je al snel heel klein.
Waar een atleet zich binnen zijn of haar cirkel van controle best op focust, hangt af van persoon tot persoon. Er zijn veel mogelijkheden voor routines of focuspunten maar iedereen is anders. Soms is het moeilijk om alleen te ontdekken wat mogelijke ankerpunten zijn, maar iedereen kan ze leren herkennen en gebruiken. De juiste mindset vinden is een trainbare vaardigheid waar ik met The BrainLab mensen succesvol in opleid.
Motivatie van binnenuit
Samen met de juiste mindset is een intrinsieke motivatie belangrijk. Ook de concurrenten van Derwael hadden de ambitie om goud te winnen. De medaille zelf is daarom geen gezonde motivatie omdat je er opnieuw geen controle over hebt. Turnt iemand anders beter dan je beste poging, dan is dat zo. Om jaren van je leven op te offeren aan training, moet je aanvaarden dat er geen garantie is op succes. Wie op het hoogste niveau wil presteren, moet openstaan voor mislukking. Ook daarin is Derwael duidelijk heel goed. Na de allround-competitie merkte ze dat de oefening aan de brug niet perfect was, maar dat zorgde niet voor paniek. De nuchtere turnster aanvaarde het gegeven en besloot om er verder aan te werken.
Gewapend met training, motivatie, vrij van angst voor een mislukking en met een focus op de factoren die ze zelf kon controleren, zat Derwael mentaal in de best mogelijke positie om goud te halen en dat wierp zijn vruchten af. In topsport en zeker tijdens de olympische spelen staan de mentale uitdagingen van atleten extra in de schijnwerpers bij het grote publiek, maar het is belangrijk om te beseffen dat die uitdagingen niet uniek zijn voor de topsport. Dokters aan de vooravond van een moeilijke operatie, bedrijfsleiders voor een overname: iedereen die onder druk moet presteren doet er goed aan zijn of haar intrinsieke motivatie te kennen en de situatie vanuit de eigen cirkel van invloed te bekijken. Enkel zo haal je het beste uit jezelf, en meer kan je per definitie niet doen.